Trước khi Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM) điều chế thành công hai loại thuốc phóng xạ mới, người bệnh ung thư phải đi Singapore chụp PET/CT với tổng chi phí khoảng 100 triệu đồng.
“Người bệnh ở nước ta còn nghèo, chúng ta phải làm sao cho họ được hưởng lợi ích cao nhất”, TS.BS Nguyễn Xuân Cảnh, Trưởng khoa Y học hạt nhân, Bệnh viện Chợ Rẫy chia sẻ khi nói về hai loại thuốc phóng xạ đặc hiệu mới, niềm tự hào của ông và đồng nghiệp những ngày qua.
Đó là thuốc Ga-68 PSMA và Ga-68 Dotatate dùng để chụp PET/CT cho bệnh nhân ung thư tiền liệt tuyến và u thần kinh nội tiết. Bệnh viện Chợ Rẫy cũng là nơi đầu tiên ở Việt Nam điều chế và sử dụng thuốc này.
Tiến sĩ Cảnh cho biết trước đây, nhiều trường hợp ung thư tiền liệt tuyến có chỉ định chụp PET/CT để đánh giá tình trạng, giai đoạn bệnh, mức độ tổn thương. Khi đó, thuốc Ga-68 PSMA đã được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ thông qua, trong khu vực có Singapore đã áp dụng.
Bệnh viện Chợ Rẫy ngay lập tức tính toán phương án, kế hoạch điều chế thuốc mới cho người bệnh. “Thuốc phóng xạ vẫn dùng trước đây cho PET/CT không hiệu quả cao với ung thư tiền liệt tuyến và u thần kinh nội tiết do con đường sinh học riêng của bệnh. Chúng tôi biết thế giới đã có thuốc mới và trao đổi với người bệnh các thông tin khoa học này.
Khi đó, những gia đình bệnh nhân có điều kiện hoặc có người thân ở nước ngoài đã tìm cách liên hệ đi Singapore chụp với loại thuốc phóng xạ đặc hiệu.
Tất cả chi phí đi lại, chụp chiếu, ăn ở tiêu tốn của người bệnh khoảng hơn 100 triệu đồng. Thực sự, rất tốn kém trong khi phần lớn người bệnh còn nghèo”, TS Cảnh tâm sự.
Đến năm 2021, đơn vị bắt đầu mua sắm máy móc cần thiết như hệ tổng hợp thuốc gắn kết với đồng vị phóng xạ rồi tiến hành thử nghiệm điều chế. Các kỹ sư vật lý hạt nhân, dược sĩ phóng xạ, kỹ sư hoá phóng xạ giàu kinh nghiệm tại Khoa Y học hạt nhân đã thầm lặng trong thời gian dài để điều chế và cho ra những mẻ thuốc đầu tiên.
Sau 3 năm tập trung cao độ, tháng 11/2023 vừa qua, 2 loại thuốc phóng xạ đặc hiệu chính thức được sử dụng chụp PET/CT cho bệnh nhân ung thư tiền liệt tuyến và u thần kinh nội tiết tại Bệnh viện Chợ Rẫy.
“Nhân sự có kinh nghiệm, quy trình điều chế chuẩn ở thế giới đã có, chúng ta thuận lợi khi áp dụng để mang đến lợi ích cho người bệnh”, TS Cảnh nói. Hai loại thuốc phóng xạ mới có thời gian bán rã rất ngắn, chỉ 68 phút. Do đó, khi nào bệnh nhân có chỉ định, thuốc mới được sản xuất.
Khoa Y học hạt nhân, công đoạn điều chế thuốc diễn ra trong khoảng 30 phút, là một chuỗi phản ứng hóa học gồm 3 giai đoạn, 28 bước. Thuốc được điều chế ra tiếp tục được kiểm tra lại nhằm đảm bảo chất lượng trước khi sử dụng.
Kết quả cho thấy, tế bào ung thư tuyến tiền liệt của người bệnh sẽ được phát hiện nhanh nhạy hơn, những tổn thương nguyên phát và di căn của u thần kinh nội tiết cũng được phát hiện rõ hơn. Bác sĩ lâm sàng tự tin hơn khi có phương tiện hiệu quả giúp chẩn đoán, phân chia giai đoạn, chọn lựa phương pháp điều trị và theo dõi kết quả.
“Chi phí để người bệnh chụp PET/CT với thuốc mới chỉ bằng khoảng 1/4 so với việc ra nước ngoài thực hiện. Người bệnh cũng yên tâm ở lại Việt Nam tiếp tục điều trị, đỡ tốn kém hơn rất nhiều”, TS Cảnh nói.
Nguồn: Bệnh viện Chợ Rẫy
